Kerkuilen ringen 2020
De weeromstandigheden waren tijdens het ringen van de Kerkuilen zeer wisselend. De avond waarop Han Bouman, ringer en coördinator van onze vogelwerkgroep, een afspraak had gemaakt met Kees Smelt, vrijwilliger Kerkuilenwerkgroep Vroomshoop, werden we gelijk getrakteerd op een fikse onweersbui en de bui die erop volgde zorgde ervoor dat het voorlopig niet meer droog werd. Toevallig moesten we die avond naar de RK kerk van Geerdijk om ook daar kerkuilen te ringen. Het stortregende nog steeds. Gelukkig was de koster al gearriveerd en hij gaf toestemming om deze keer in de RK kerk te ringen: hoe bijzonder is dit! We ringen al jaren kerkuilen op het kerkplein, maar in de kerk gebeurde dit nooit eerder. Zoals u wellicht wel weet zijn Kerkuilen tegenwoordig immers niet meer welkom in de kerk, terwijl ze hun naam te danken hebben aan de kerk. Vroeger broedden ze met name in de kerk: ze kwamen binnen via de galmgaten en hadden een nest in de nok van de kerk. Doordat deze galmgaten door de jaren heen dicht werden gemaakt door de mens, moesten de kerkuilen hun heil elders zoeken. Maar gelukkig heeft de kerk in Geerdijk niet alleen de toegang tot de kerk voor kerkuilen open gelaten, de kerkuil mag zelfs geringd worden binnen de kerkmuren. Een hele bijzondere ervaring! Deze Kerkuil kan met trots de naam KERKUIL dragen. Zij kreeg een prachtige ring van Han om haar poot geschoven.
Onder het toeziend oog van de koster toont Ella de in de kerk geringde kerkuil
Het ringen van een Wespendief is zeer bijzonder
Velen van u zullen waarschijnlijk nog nooit een Wespendief hebben gezien. Het is namelijk een schuwe, stille vogel. Daarbij zijn broedplaatsen heel erg moeilijk te vinden omdat de wespendief vaak een nest heeft in grote bossen: het vinden van broedplaatsen van deze vogel is dan ook zeer tijdrovend werk. Toch heeft Gerard van Beesten, vogelaar en vrijwilliger van onze vogelwerkgroep, al een paar keer een broedplaats van de Wespendief ontdekt, zo ook in 2020 in een grove den, op 16 meter hoogte, ergens op de Archemerberg. Dat Gerard een broedplaats weet te vinden is dus zeer bijzonder!
De Wespendief is een prachtige roofvogel welke behoort tot de groep Havikachtigen. Het is een bijzonder fraaie vogel om te zien! Zelfs hele jonge Wespendiefjes zijn schitterend, ook in de fase waarin ze nog met donsveren zijn bedekt.
Het voedsel van de wespendief bestaat voornamelijk uit wespenlarven. Ze eten ook wel hommellarven en aan het begin van het seizoen zelfs ook wel ander voedsel. Wespen zijn namelijk pas in voldoende mate beschikbaar omstreeks half juni, daarom eet de vogel ook wel kikkers, hagedissen, zoogdieren en kleine vogels, maar als het er op aan komt hebben ze liever wespenlarven. In het nest van deze, door Han Bouman te ringen jong, lagen dan ook 2 wespenraten en een dode kikker als prooi.
Bosuilen ringen 2020
Ook in 2020 waren er weer meerdere bosuilen te ringen door ringer Han Bouman, tevens coördinator Vogelwerkgroep Natuur en Milieu de Vechtstreek. Zowel Gerbrand Groen als Gerard van Beesten, controleurs van diverse bosuilennestkasten in de omgeving van Ommen, hadden meerdere jonge uiltjes te ringen.
Er waren deze keer een paar bijzondere momenten voor en tijdens het ringen!
Zo kreeg Gerbrand Groen een telefoontje van Marianne Blekkenhorst op het Eerderachterbroek dat zij een uilskuiken had gevonden in de tuin. Marianne wist niet wat zij er mee moest! Gerbrand bedacht zich geen moment en spoedde zich onmiddellijk richting Eerderachterbroek. Aangezien het uilskuiken, een jonge bosuil was die in dit stadium van zijn leeftijd een takkeling* wordt genoemd, wist Gerbrand direct dat er een boomholte in de buurt moest zijn met wellicht nog meer bosuil-jongen. Heiko Blekkenhorst en Gerbrand gingen beide op zoek naar bomen met gaten en binnen de kortst mogelijke keren had Gerbrand de boom gevonden: een oude eik en ja hoor: er zat nog een klein uilskuikentje in de boomholte. Snel plaatste Gerbrand de takkeling terug om daarna Han te informeren zodat de twee bosuiltjes een dag later geringd konden worden.
Takkelingen* zijn jonge bosuilen! Takkelingen zijn ongeveer 30 dagen oud als ze proberen hun omgeving te verkennen terwijl ze nog niet kunnen vliegen. Ze klimmen dan uit diepe boomholten naar boven met behulp van hun klauwen en vleugels en springen uit het nest. Ze zijn nieuwsgierig en ze gaan op onderzoek uit. Helaas kunnen ze dan nog niet vliegen: hun ouders blijven, ook als ze op de grond zitten, over ze waken. Tot ongeveer een leeftijd van ruim twee á drie maanden worden de jonge bosuilen nog door de ouders gevoerd en kunnen ze oefenen met vliegen. Daarna moeten ze zich redden: de ouders verlaten hun kroost. Vanaf dit moment moeten ze zelf een territorium zien te bemachtigen.
Spechten
Vanmorgen wakker geworden door het geluid van Spechten.
Het is wel heel dichtbij.......voorzichtig.....langzaam bewegend naar het raam.....
2 spechten bij mijn voederhuis.
Snel naar beneden, mijn camera pakken.
Langzaam bewegend naar het raam.
Ja ze zitten er nog.
Het jong wordt gevoerd, maar komt steeds dichter bij de pindakaaspot.
Dan samen voor de pot en uiteindelijk eet het jong zelf van de pindakaas.
Wauw dat ik dat van zo dichtbij kan bekijken.
( foto's niet heel scherp....door het glas genomen)
Fotografie en verslag Dinie Altena.
Raven ringen in 2020
Ook in 2020 werden er weer raven geringd op een paar locaties in Ommen en omstreken. Deze ravennesten werden in de gaten gehouden door Gerbrand Groen en Jan Vrijlink, vrijwilligers bij onze Vogelwerkgroep. Op een gegeven moment constateerde Gerbrand dat de kleine raafjes in de door hem te controleren nesten, ondertussen wel heel groot waren geworden! Daarom nam hij contact op met ringer en coördinator van onze Vogelwerkgroep Han Bouman, met het advies spoedig te ringen omdat de kans op uitvliegen anders wel heel groot werd.
Omdat er met mini groepen gewerkt moest worden, vanwege de regelgeving rondom het coronavirus, werd er vooraf goed overleg gepleegd wie er mee moesten om hulp te bieden. Afstand houden was een prioriteit. De klimmer, Wouter Thijs Nijhuis, Hovenier Nijhuis Groentechniek Ommen, was in dit geval een alleenstaand persoon die hoog vanuit de boom op het ringen neerkeek, nadat hij de raven keurig naar beneden had laten zakken in een speciaal door Mieke Bouman genaaid zakje. Wouter Thijs is gewend te klimmen: voor je het weet zit hij boven in een hoge boom zijn eigen werkzaamheden via een iPhone te regelen, terwijl Han en Gerbrand zich bezig houden met het ringen van de jonge Raven.
Gerbrand met een prachtige juveniele raaf.
In 2020 werd er behalve het ringen + het bepalen de biometrische gegevens, ook DNA afgenomen van de jonge raven. Hiervoor moest Han 5 mini nekveertjes pakken met een pincet, waarbij hij uiteraard niet zelf aan het studiemateriaal ( DNA-eppje ) mocht zitten, om vermenging van zijn eigen DNA met die van de raven, te voorkomen. Het afnemen van DNA materiaal van jongen raven is een landelijk project uitgaande van de Ravenwerkgroep en de Hogeschool te Utrecht. Het DNA materiaal zal in een speciaal project door studenten van de Hogeschool verder onderzocht worden. Het onderzoek betreft met name het bepalen van het geslacht. Door de uitslagen van het onderzoek te vergelijken met de verzamelde biometrische gegevens, zou misschien een methode gevonden kunnen worden om aan de hand van biometrische gegevens het geslacht te bepalen.
Urntjeswespen
Janny Nijkamp stuurde mij een prachtige foto van deze urntjes, gecreëerd door een urntjeswesp. De dochter van Janny opende haar auto, nadat de auto een poosje niet was gebruikt, en zag op de drempel van de auto deze urntjes. Ze had geen idee hoe lang deze urntjes daar al waren. Dit is heel bijzonder: zelf ben ik het nooit eerder tegengekomen. Dinie Altena, een vriendin van Janny, wist gelukkig wat het was. Ondertussen heb ik me verdiept in het leven van een urntjeswesp. Urntjeswespen metselen graag op cement of hard steen: klaarblijkelijk vond deze wesp een harde autodrempel ook een goed idee. Als het urntje zover klaar is dat er nog een kleine opening over is, gaat ze er een randje om heen boetseren. Daarna legt ze een eitje op het nog natte randje. Door deze kleine opening zal ze daarna een paar, door haar gevangen rupsjes, in het urntje duwen, om haar larve te voeden. De rupsjes blijven vers omdat de wesp ze niet doodde maar alleen verdoofde tijdens de vangst. Na een paar dagen komt er een larfje uit het eitje: dit larfje zal zich tegoed doen aan de door de wesp aangeleverde proviand. De rupsen, die als voedsel dienen, zijn altijd spannerrupsjes. Nadat de wesp het laatste rupsje in het urntje heeft gepropt zal ze de hals van het urntje afbreken en de opening dichtmaken om zo te voorkomen dat hongerige vogels het larfje verorberen. Om het urntje nog onzichtbaarder te maken voor hongerige vogeltjes, brengt de wesp ook nog een laagje algen aan op de buitenkant van het urntje. Dat is nodig omdat de larve in het urntje blijft tot de verpopping in het voorjaar!
Hoe bijzonder en hoe wonderschoon is de natuur!
Fotografie Janny Nijkamp. Verslag: Ella Roelfs-Rijzebol
RANSUIL IN OMMEN
In de maand juni werd ik gebeld door Hans Sybesma, vrijwilliger van onze Vogelwerkgroep, dat er een ransuil ( Asio otus ) huisde in een boom voor zijn huis! Hans vroeg me of ik er een foto van wilde maken en dat liet ik me geen twee keer zeggen! De ransuil was niet gemakkelijk te fotograferen. Dit lag niet aan de ransuil noch aan de locatie, maar aan een stevige wind waar we in 2020 dikwijls mee te maken kregen. Het leek er soms op of het bijna iedere dag raak was. Maar gelukkig lukte het me toch een paar keer de ransuil te fotograferen zonder meerdere zwiepende takken voor zijn kop! De ransuil komt niet voor de eerste keer in de straat waar Hans woont. Hij wordt een trouwe gast in Ommen. In 2019 waren het er twee en nu was er één Asio otus of long-eared owl te gast bij Hans. We hopen dat hij nog vaak terug komt en zijn-haar vrienden meeneemt! Ze zijn van harte welkom.
Verslag en fotografie Ella Roelfs-Rijzebol
Vlindertuin bij de Kinderboerderij verrijkt met banken en tafel
Helaas zullen bezoekers van de Kinderboerderij en de vlindertuin vanwege de coronamaatregelen nog moeten wachten tot 1 juli voor ze gebruik kunnen maken van de stevige banken en tafel die zaterdag geplaatst zijn in de vlindertuin. De zeer solide picknickset van 4,5 cm massief eikenhout is vervaardigd door Wilko van Burken, eigenaar van Scannjuta uit Hoge Hexel. Er was heel wat mankracht voor nodig om de stoere set op de goede plaats in de vlindertuin te krijgen, dus ook een aantal (bestuurs)leden van onze vereniging en Van Burken zelf en zoon hielpen mee.
De picknickset is ter nagedachtenis aan Klaas Jan Beek, oud-penningmeester van onze vereniging, die in januari 2019 overleed en die de natuur in het algemeen en de Vechtstreek in het bijzonder een warm hart toedroeg. Op een van de banken komt t.z.t. een gedenkplaatje aan hem. Dan zal ook de picknickset officieel in gebruik genomen worden in het bijzijn van Herma, zijn vrouw. In september 2018 was de opening van de vlindertuin, waarbij de penningmeester nog aanwezig was en er volop van genoot.
De vlindertuin is een initiatief van onze vereniging en met name bestuurslid Henk Ruiter heeft veel tijd en energie gestoken in het realiseren ervan. Inmiddels is de vlindertuin volgroeit en zijn er op zomerse dagen talloze vlindersoorten te vinden. Bezoekers kunnen daar straks in alle rust genieten van de kleuren en geuren van de bloemen en planten en natuurlijk van de vele soorten vlinders.
(foto: Dook van Gils)
Pimpelmezensterfte Nederland
Uit: NRC 18 mei 2020
De mysterieuze sterfte die sinds maart optreedt onder Duitse en Nederlandse pimpelmezen wordt vermoedelijk veroorzaakt door een bacterie, Suttonella ornithocola. Dat blijkt uit onderzoek van de Duitse milieubeschermingsorganisatie Nabu. De bacterie kan bij mezen voor longontsteking zorgen, vaak met fatale afloop. Zieke vogels zijn te herkennen doordat ze vaak ‘bol’ – met hun veren wijd – zitten. Ook zijn ze versuft en niet schuw. Voor mensen en huisdieren is Suttonella ornithocola onschadelijk.
Zieke Pimpelmees / Foto Otto Schäfer/Nabu
De afgelopen twee maanden zijn in Duitsland zo’n 33.000 pimpelmezen (en in mindere mate ook kool- en kuifmezen en zwarte mezen) getroffen door de bacterie. In Nederland gaat het om ruim tweehonderd dode pimpelmezen, maar daarvan is nog niet officieel vastgesteld of het ook om een besmetting met Suttonella ornithocola gaat. Uit testen door het Erasmus Medisch Centrum is al wel duidelijk dat het in ieder geval niet het nieuwe coronavirus of het usutu- of westnijlvirus betreft.
Meer lezen: https://www.nrc.nl/nieuws/2020/05/18/mysterieuze-sterfte-pimpelmezen-opgehelderd-a4000077
Fotovragen van leden
Onlangs hebben we onze leden via een e-mailbericht gemeld dat iedereen die een vraag had over een bepaalde plant, dier of vogel, deze kon inzenden via mail met foto. Ondertussen hebben wij al meerdere reacties gekregen van onze leden. Omdat er heel veel bijzondere en leuke inzendingen bij zitten willen wij deze met u allen delen zodat u ook van deze fotovragen kunt meegenieten en zodoende uw kennis kunt bijspijkeren.
Waterranonkel is een mooie, snelgroeiende zuurstofplant welke veel zuurstof aan het water kan toevoegen.
Pagina 11 van 33